ناهنجاریهای پا شامل طیف گسترده ای از ناهنجاری های ساختاری است که بر استخوان ها، مفاصل، ماهیچه ها، تاندون ها، رباط ها و سایر بافت های پا تأثیر می گذارد. این بدشکلی ها می تواند منجر به درد، بی ثباتی، مشکل در راه رفتن و عوارض مختلف دیگری شود.
پا ساختار پیچیده ای است که از 26 استخوان، 33 مفصل و ماهیچه ها، تاندون ها و رباط های متعدد تشکیل شده است. طراحی پیچیده آن به شما اجازه می دهد تا در حین حرکت، تحمل وزن، تعادل و نیروی محرکه را داشته باشید. با این حال، عوامل مختلفی مانند ژنتیک، ناهنجاریهای بیومکانیکی، تروما و برخی شرایط پزشکی می‌توانند منجر به انحراف از ساختار طبیعی پا و در نتیجه ناهنجاری‌ها شوند.
بیشتر بخوانید : کفش طبی دیابتی
انواع رایج ناهنجاریهای پا
بونیون ها (Hallux Valgus): یکی از شایع ترین ناهنجاری های پا، بونیون زمانی رخ می دهد که شست پا به سمت انگشت دوم منحرف می شود و باعث برجستگی استخوانی در کنار پا می شود. این وضعیت اغلب با پوشیدن کفش های تنگ، ژنتیک و ناهنجاری های بیومکانیکی همراه است.
انگشت چکشی: انگشت چکشی با خم شدن غیرطبیعی یک یا چند انگشت پا، معمولاً انگشتان دوم، سوم یا چهارم مشخص می شود. این بدشکلی می تواند ناشی از عدم تعادل عضلانی، آرتریت یا پوشیدن کفش های نامناسب باشد.
صافی کف پا (Pes Planus): صافی کف پا زمانی اتفاق می‌افتد که قوس‌های کف پا فرو می‌روند و باعث می‌شود که کل کف پا با زمین تماس پیدا کند. در حالی که برخی از افراد به طور طبیعی کف پای صاف دارند، برخی دیگر به دلیل ژنتیک، چاقی یا آسیب به این وضعیت مبتلا می شوند.
قوس‌های بلند (Pes Cavus): در مقابل کف پای صاف، قوس‌های بلند شامل انحنای بیش‌ازحد قوس‌ها می‌شود که منجر به افزایش فشار روی پاشنه و توپ پا می‌شود. قوس های بلند می توانند مادرزادی یا اکتسابی باشند و با بیماری های عصبی مانند بیماری شارکو ماری توث همراه باشند.
پنجه پا: انگشتان پنجه مانند انگشت چکشی شامل خم شدن غیرعادی انگشتان پا می شود، اما در این حالت، انگشتان پا در نزدیک ترین مفصل به پا به سمت بالا خم می شوند در حالی که مفاصل انتهایی به سمت پایین خم می شوند، شبیه به پنجه.
پاچنبری (Congenital Talipes Equinovarus): پاچنبری یک ناهنجاری مادرزادی است که در آن پا به سمت داخل و پایین پیچ خورده است و راه رفتن عادی را دشوار می کند. این وضعیت اغلب نیاز به مداخله زودهنگام برای جلوگیری از ناتوانی طولانی مدت دارد.
فاشیای کف پا: در حالی که یک ناهنجاری ساختاری نیست، فاشئیت کف پا یک بیماری شایع است که با التهاب فاشیای کف پا، نوار ضخیم بافتی که پاشنه پا را به انگشتان پا متصل می کند، مشخص می شود. باعث درد پاشنه پا می شود، به خصوص با اولین قدم های صبح.
علل بدشکلی پا
دلایل تغییر شکل پا بسته به شرایط خاص می تواند متفاوت باشد. برخی از عوامل رایج عبارتند از:
ژنتیک: برخی ناهنجاریهای پا، مانند بونیون و انگشت چکشی، معمولاً در خانواده ها ایجاد می‌شوند که نشان دهنده یک استعداد ژنتیکی است.
ناهنجاری های بیومکانیکی: بی نظمی در ساختار پا یا مکانیک راه رفتن می تواند به ایجاد ناهنجاریهای پا در طول زمان کمک کند.
کفش: پوشیدن کفش‌های خیلی تنگ، باریک یا پاشنه بلند می‌تواند بدشکلی‌های پا را تشدید کند یا به رشد آن‌ها کمک کند.
آسیب: ضربه وارد شده به پا، مانند شکستگی یا پارگی رباط، در صورت عدم درمان و توانبخشی مناسب می تواند منجر به بدشکلی شود.
شرایط پزشکی: برخی از شرایط پزشکی، از جمله آرتریت، دیابت، و اختلالات عصبی، می توانند خطر بدشکلی پا را افزایش دهند.
گزینه های درمانی برای ناهنجاریهای پا
اقدامات محافظه کارانه:
اصلاح کفش: پوشیدن کفش‌هایی با پنجه پهن، پاشنه‌های کوتاه و ساپورت خوب قوس می‌تواند فشار و ناراحتی مرتبط با بدشکلی پا را کاهش دهد.
دستگاه های ارتوتیک: انواع ارتز سفارشی پا یا کفی کفش می توانند به حمایت از قوس ها، اصلاح عدم تعادل بیومکانیکی و کاهش علائم کمک کنند.
فیزیوتراپی: تمرینات کششی، تقویتی و تحرکی که توسط فیزیوتراپ تجویز می شود می تواند عملکرد پا را بهبود بخشد و درد را کاهش دهد.
داروها: داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) یا تزریق کورتیکواستروئید ممکن است برای کاهش درد و التهاب توصیه شود.
مداخله جراحی:
بونیونکتومی: برداشتن برجستگی استخوانی مرتبط با بونیون ها با جراحی که اغلب با تنظیم مجدد مفصل انگشت آسیب دیده همراه است.
اصلاح انگشت چکشی: آزادسازی تاندون های سفت با جراحی و تنظیم مجدد مفاصل انگشت پا برای اصلاح بدشکلی.
آرترودزیس: ادغام سطوح مفصلی برای تثبیت و تنظیم مجدد پا در موارد آرتریت شدید یا بدشکلی.
استئوتومی: برش جراحی و تنظیم مجدد استخوان ها برای اصلاح ناهنجاری های ساختاری مانند صافی کف پا یا قوس های بلند.
